Higiena jamy ustnej

Prawidłowo i rutynowo wykonywane zabiegi higieniczne pozwalają utrzymać prawidłowy stan zdrowia jamy ustnej. Programy higeniczno-profliaktyczne powinno dobierać się indywidualnie w zależności od wieku i stanu zdrowia Pacjenta.

Obecnie istnieje ogromna ilość dostępnych rodzajów past i płukanek do ust. Wybierając je powinno się zwrócić uwaga na indywidualne potrzeby Pacjenta. Nie powinno się także przewlekle stosować leczniczych past i płukanek ponieważ dają one wiele efektów ubocznych.

Higiena jamy ustanej u dzieci do momentu wymiany uzębienia na stałe powinno być ukierunkowane na prawidłowe wpływanie na strukturę tkanek twardych zębów. Powinno się odbywać od jego rozwoju i tuż po wyrznięciu poprzez stosowanie odpowiedniej diety oraz profilaktykę fluorkową. Ważnym aspektem jest likwidacja płytki nazębnej. Jest ona bowiem siedliskiem bakterii odpowiedzialnych za próchnicę zębów. Zabezpieczenie zdrowych zębów specjalnymi preparatami ochronnymi (tzw. lakowanie i lakierowanie zębów) pomaga w utrzymaniu zdrowego uzębienia.

O zdrowie jamy ustnej należy dbać jeszcze zanim zaczną się wyżynać pierwsze ząbki. Po każdym karmieniu warto kawałkiem jałowej gazy z przegotowaną woda lub rumiankiem przemyć dziąsła dziecka. Pozwoli to usunąć gromadzącymi się resztkami pokarmu wraz z bakteriami. Warto zwrócić uwagę na to ze dziąsła niemowlaka są bardzo delikatne i cały proces należy przeprowadzać ostrożnie by nie spowodować urazów dziąseł.

Czas ząbkowania może być trudny zarówno dla samego dziecka jak i rodziców. Często podczas wyrzynania się pierwszych ząbków maluch jest rozdrażniony, brakuje mu apetytu oraz budzi się w nocy. By łagodnie przejść cały proces zaleca się masowanie dziąseł dziecka. Pomaga także podawanie schłodzonego gryzaka oraz stosowanie maści i żelów znieczulających miejscowo.

Pierwsze ząbki pojawiają się u dziecka około 6 miesiąca. Wtedy to należy zacząć używać silikonową szczoteczkę do zębów. Należy zwrócić uwagę na jej rozmiar i twardość włosia. Właściwie dobrana powinna być stosunkowo miękka, mała i delikatna. Szczotkowanie powinno się odbywać co najmniej dwa razy dziennie. By dziecko chętniej korzystało ze szczoteczki warto ją dobrać tak by była ona wizualnie atrakcyjna.

Nawyk mycia zębów powinien być już wykształcany u trzyletnich dzieci. Na początku warto szczotkowanie traktować jak zabawę dzięki temu maluch nie zniechęci się do tej czynności. U dzieci powyżej 3 roku życia zaleca się stosowanie szczoteczek elektycznych. Powinna ona być dobrana indywidualnie przez stomatologa. Na początku zęby można być wodą lecz lepszym pomysłem jest stosowanie odpowiednich past dla niemowląt i dzieci. Powinna ona być łagodna i mieć niski współczynnik ścieralności szkliwa. Zbyt mocne substancje smakowe czy barwiące mogą podrażniać błonę śluzową.

Oprócz szczotkowania warto też zwrócić uwagę na dietę dziecka. Nie wskazane jest nadmierne spożywanie cukrów, a zwłaszcza słodzonych napojów. Dzieci mają mniejsze wydzielanie śliny niż dorośli. Dlatego też resztki mleka lub słodkich napojów mogą oblepiać zęby powodując próchnicę. Jest to tym bardziej niebezpieczne nocą kiedy to wydzielanie śliny spada jeszcze o 30%.

Dbanie o zęby mleczne jest tak samo ważne jak o zęby stałe. Nie należyta troska o zęby mleczne może być przyczyna występowania próchnicy, a co za tym idzie przedwczesnym ich wypadaniu. A w konsekwencji może to prowadzić do wad zgryzu w przyszłości.

Pierwsze zęby stałe wyrzynają się dzieci w wieku ok. 6-7 lat. Należy wtedy zwiększyć ilość dostarczanego fluoru. Wzmocni on szkliwo zwiększy odporność na próchnicę. Zmianie powinna podlegać także rodzaj szczoteczki. Zaleca się także stosowanie odpowiednich płukanek działających antybakteryjnie i przeciw-próchnicowo. Warto też nowo wyrznięte zęby dodatków zabezpieczyć przed próchnicą specjalnymi preparatami ochronnymi wydzielającymi fluor.

Na codzienną higienę jamy ustnej osób dorosłych składa się szczotkowanie co najmniej dwa razy dziennie odpowiednią pastą do zębów, codzienne nitkowanie oraz stosowanie specjalnych płynów do płukania. Wizyty kontrolne powinny odbywać się jaz w roku. Podczas wizyty sprawdza się stan jamy ustnej Pacjenta. Stosowane jest również usuwanie kamienia i osadu nazębnego za pomocą ultradźwięków oraz piaskarki, wykonywane jest polerowanie i fluoryzacja zębów.

Codzienne zabiegi higieniczne jamy ustnej powinny składać się z czyszczenia zębów oraz grzbietu języka szczoteczką wraz odpowiednią pastą, stosowanie nici lub taśm dentystycznych, wykorzystywanie płukanek profilaktycznych. Dodatkowo przy występowaniu wskazań stosowanie specjalnych irygatorów ciśnieniowych lub mikroszczoteczekinterdentalnych. Co jakiś czas powinno się skontrolować stan zębów.

Oprócz higieny jamy ustnej powinno się zwracać uwagę na dietę. Powinna ona być bogata w witaminy i minerały. Zaleca się unikanie cukrów prostych oraz podjadania między posiłkami.